Die negende gebod in Eksodus 20:16 “Jy mag nie vals getuig teen jou naaste nie.” Hierdie gebod is van kardinale belang in die bevordering van eerlikheid, regverdigheid en die bou van vertroue in enige gemeenskap. Dit speel ‘n fundamentele rol in die morele en etiese riglyne wat God vir sy volk opgestel het.
Die negende gebod gaan oor die beskerming van die waarheid en die regverdigheid wat in menslike verhoudings nodig is. Wanneer ons vals getuig teen ons naaste, benadeel ons nie net daardie persoon nie, maar ons verontagsaam ook die waarheid en die geregtigheid wat God in die samelewing wil sien. In Spreuke 6:16-19 word leuens en valse getuienis gelys as dinge wat God haat: “Daar is ses dinge wat die Here ‘n weersin het, sewe is vir Hom afstootlik: hovaardige oë, ‘n bedrieglike tong, hande wat onskuldige bloed vergiet, ‘n hart wat bose planne smee, voete wat gou is om na die kwaad te hardloop, ‘n vals getuie wat leuens uitryg, en iemand wat tweedrag saai tussen broers.”
Hierdie vers maak dit duidelik dat vals getuienis ‘n ernstige oortreding is in die oë van God. Dit is nie net ‘n sonde teenoor die persoon teen wie die leuen vertel word nie, maar ook teenoor God self, omdat dit die waarheid verdraai en die harmonieuse funksionering van die gemeenskap ondermyn.
Daar is verskeie maniere waarop ‘n mens valse getuienis kan gee. Dit kan wees deur reguit te lieg, feite te verdraai, of selfs deur stil te bly wanneer waarheid nodig is. Die effek daarvan is altyd negatief, soos in die verhaal van Nabot en Agab in 1 Konings 21. Agab, die koning van Israel, begeer Nabot se wingerd en uiteindelik, met die hulp van sy vrou, Isebel, organiseer hy valse getuies wat valslik getuig dat Nabot God en die koning vervloek het. As gevolg van hierdie vals getuienis is Nabot tereggestel en sy wingerd is deur Agab oorgeneem. Hierdie gebeurtenis illustreer hoe dodelik en vernietigend vals getuienis kan wees, veral wanneer dit deur mense in mag gebruik word.
Alhoewel die negende gebod ons waarsku teen die gevare van vals getuienis, het dit ook ‘n positiewe aspek. Dit moedig ons aan om die waarheid te praat, regverdig te wees en opregtheid in ons verhoudings te beoefen. Wanneer mense die waarheid praat, bevorder dit vertroue en samehorigheid in die gemeenskap.
Die waarheid dra by tot die bou van vertroue in verhoudings. In ‘n samelewing waar waarheid en opregtheid nagekom word, kan mense mekaar vertrou en weet dat hul belange beskerm word. Dit lei tot ‘n gemeenskap waar regverdigheid hoog geag word en waar mense veilig voel om hul gevoelens, gedagtes en besluite met mekaar te deel.
Die negende gebod herinner ons aan die belangrikheid van ‘n skoon gewete en ‘n eerlike hart. Die Bybel moedig ons aan om die waarheid in liefde te praat (Efesiërs 4:15), en om elke leuen te vermy, want dit is ‘n instrument van Satan, die vader van leuens (Johannes 8:44). Die waarheid bevry en bring lig in situasies van duisternis. In Johannes 8:32 sê Jesus: “Julle sal die waarheid ken, en die waarheid sal julle vry maak.”
Wanneer ons die waarheid praat, selfs al is dit moeilik, kies ons om ‘n lewe van integriteit en eerlikheid te lei. Dit bou karakter en maak ons geloofwaardig in die oë van ander. Om die waarheid te praat is nie net ‘n godsdienstige of morele plig nie, maar dit is ook ‘n daad van liefde en respek vir ander, aangesien dit ander mense se waardigheid eerbiedig.
Die negende gebod is ‘n oproep tot ‘n lewe van waarheid, regverdigheid, en opregtheid. Deur hierdie gebod na te kom, dra ons by tot die bou van ‘n gesonde en regverdige samelewing. Ons eer God wanneer ons die waarheid praat en onsself en ander beskerm teen die vernietigende gevolge van leuens en valshede.